مقاله علمی پژوهشی مقاله‌ای است که در آن مشکلی یا سوالی در مورد موضوعی علمی موردبررسی قرار می‌گیرد. هدف از نوشتن مقاله علمی پژوهشی حل مشکل و پیدا کردن راه‌حلی برای آن و انتشار آن بین مردم است. خوانندگان اصلی این‌گونه مقالات دانشجویان، پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌ها است. نوشتن چنین مقالاتی برای نویسندگانی که می‌خواهند برای اولین بار مقاله بنویسند، تجربه‌ای جدید و هیجان‌انگیز و درعین‌حال تجربه‌ای سخت است. چراکه برای نگارش چنین مقالاتی باید تحقیقات زیادی انجام داد که ممکن است شروع نوشتن مقاله را مشکل کند. با این حال، اگر تحقیق به خوبی انجام شده و موضوع برای نوشتن مقاله و نشر در مجله به درستی انتخاب شده باشد، نویسندگان می‌توانند شروع خوبی داشته باشند.
ساختار یک مقاله علمی پژوهشی
هرچند مجلات علمی و پژوهشی مختلف ساختار و قالب متفاوت و مشخصی در مورد فرمت مقاله دارند، اما هدف همه آن‌ها انعکاس یافته‌های پژوهشگران در جامعه علمی است. و به طور کلی می‌توان گفت هر مقاله علمی پژوهشی باید دارای بخش‌ها و عنوان‌های زیر باشد:
- عنوان: عنوان مقدمه‌ای خیلی کوتاه، روشن و جذاب در مورد موضوع مقاله است.
- نویسندگان: نام افرادی که مقاله را نوشته‌اند.
- چکیده: خلاصه‌ای کوتاه از مقاله است.
- مقدمه: مسئله یا سوال اصلی در این بخش مطرح می‌شود.
- مواد و روش‌ها: چگونگی حل مسئله یا سوال در این بخش توضیح داده می‌شود. در واقع جزئیات آزمایش‌ها و تحقیق بیشتر توضیح داده می‌شود.
- نتایج: یافته‌ها تحقیق بیان می‌شود.
- بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق در این بخش تفسیر و مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد.
- سپاس: در این بخش نام افراد و موسساتی که به نویسنده در انجام تحقیق و نوشتن مقاله کمک کرده‌اند، ذکر می‌شود که این بخش اختیاری است.
- مراجع : منابعی که از آن‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده در این بخش بیان می‌شود.
روش نگارش مقاله
مقاله باید با طوری نوشته شود که نه تنها برای متخصصان رشته بلکه باید برای طیف وسیعی از مخاطبان قابل درک باشد. مقاله علمی باید واضح، ساده و دقیق و بدون هیچ حدس و گمانی نوشته شود. ساختار صحیح جملات و استفاده از دستور زبان مناسب، پاراگراف‌ها و جملات کوتاه‌تر به خواننده اجازه می‌دهد تا مفاهیم را به راحتی درک کنند. هیچ‌کس نمی‌خواهد چندین بار به عقب برگردد و چند بار جمله یا پاراگراف را بخواند، فقط برای اینکه درک کند که نویسنده چه می‌گوید. این موضوع هم برای خواننده و هم برای ادیتور و داور ژورنال موضوعی دلسردکننده است و ممکن است منجر به ریجکت مجله شود. داده‌ها، جداول و ارقام، و منابع و نقل‌قول‌ها باید کاملاً دقیق در مقاله نوشته شده باشد.
ویرایش مقاله
برای این که از کیفیت مقاله خود مطمئن شوید، هر بخش مقاله خود را چندین بار بخوانید و ویرایش کنید. تا جایی که می‌توانید این کار را انجام دهید. اما ممکن است شما قبل از سابمیت کردن مقاله خود به ژورنال خسته شوید و دیگر راهکاری برای بهبود مقاله خود نداشته باشید. در این صورت می‌توانید از هم‌کلاسی‌ها و اساتید خود بخواهید تا مقاله شما را بخوانند و نظراتشان را برای بهبود مقاله بیان کنند.
چاپ مقاله در مجلات معتبر علمی پژوهشی
مجلات علمی پژوهشی مجلات تخصصی هر رشته هستند و مقالاتی در این مجلات چاپ می‌شوند که دارای بار علمی زیادی باشند. به طور کلی می‌توان گفت که سطح مجلات علمی پژوهشی بالاتر از مجلات علمی تخصصی و مجلات کنفرانسی است و آن‌ها در سطح مجلات JCR و مجلات نمایه دار هستند. به همین دلیل داوران این مجلات مقالاتی را برای چاپ می‌پذیرند که به نحویی صحیح و دقیق نگارش شوند و دربردارنده موضوعی جدید و نو باشند.
مدیریت زمان برای نوشتن مقاله
نوشتن مقاله علمی پژوهشی، کاری بسیار وقت‌گیر است. نویسندگانی که برای اولین بار می‌خواهند مقاله علمی پژوهشی بنویسند، ضروری است که روزانه بر روی بخش‌های خاص مقاله کار کنند. پس بهتر است یک برنامه داشته باشید و هر روز به آن عمل کنید.